BOEK: Doel2020. Het gevecht om Doel en de polder (door Jan Creve)

€ 24,- overschrijving op rek. nr. BE 26 4186 0588 9129 van Doel2020, vermelding van je adres en "Bestelling boek Doel 2020"

 
 

Persmededeling Doel 2020, 14 maart 2024

Restauratiewerken Ortelius in Doel deze week van start

Crowdfunding #ortheliusmoetvaren

Onder de naam #orteliusmoetvaren wordt deze week de aftrap gegeven van de crowdfunding voor schoolschip Ortelius en Atelier De Nijs in Doel. Daarmee worden ook de eerste restauratiewerkzaamheden ingezet, aan de Ortelius én het atelier De Nijs. De crowdfundingscampagne loopt tot 10 mei en gebeurt met de steun van Koning Boudewijnstichting – Hart voor Waas.

De Ortelius is een 23 meter lang zeilschip uit 1898 dat in 1945 werd omgedoopt tot schoolschip. Sinds 2005 lag het aan wal op de Antwerpse droogdoksite. Intussen is het ook erkend als varend erfgoed. Vzw ‘De Maakschappij', opgericht door bewoners van Doel, ontfermde zich over het schip en bracht het gevaarte eind 2021 naar hartje Doel. Daar zal het een grondige restauratie krijgen om opnieuw ingezet te worden voor groepsexcursies op de Schelde.

Met een crowdfunding wil vzw De Maakschappij € 19 000 ophalen. Koning Boudewijnstichting voegt aan dat bedrag nog eens € 6000 toe. Daarmee zal de vzw het atelier opnieuw operationeel en publiek toegankelijk maken en de eerste noodzakelijke stappen zetten voor de restauratie van de Ortelius. Rechtstreekse link naar de crowdfunding http://www.atelierdenijs.be Vanaf € 40 krijg je een fiscaal attest en krijg je 45% terug via de belastingen.

De Ortelius en Atelier De Nijs zijn er niet alleen van en voor Doel. Vzw De Maakschappij zet in op participatie van een ruimere groep geïnteresseerden. Via samenwerking met onder meer de VDAB zullen workshops en opleiding voorzien worden in hout- en staalbewerking, motormechanica en loodgieterij.



Persmededeling Doel 2020, 1 februari 2024

Historisch kerkhof Doel krijgt opwaardering

Vanaf volgende maand zitten de diensten van de gemeente Beveren samen om zich te buigen over de opwaardering van het kerkhof van Doel. Dat liet burgemeester Marc Van de Vijver tijdens de gemeenteraad weten aan Jan Creve (Beveren 2020) die met betrekking tot het kerkhof van Doel vroeg naar een stand van zaken.

Het historisch kerkhof van Doel bevat heel wat funerair erfgoed en is van bijzondere waarde. Reeds in 2008 werd een inventaris opgemaakt door de cultuurraad van Beveren en Hertogelijke Kring van het Land van Beveren. Zij adviseerden toen reeds om het oude kerkhof integraal te beschermen. Maar dat gebeurde niet. Sommige graven raakten onherroepelijk beschadigd, sommige waardevolle graven die op de inventaris stonden werden zelfs na het advies nog geruimd. Zo was er enkele jaren geleden heel wat te doen om de verwijdering van het graf van Theofiel De Munck, oud-strijder uit WO I, oorlogsslachtoffer uit WO II. De Munck lag op het ereperk. Daar lag hij in niemands weg maar ondanks dat, werd hij toch geruimd.

Sindsdien kwam er gelukkig het besef dat er anders dient omgesprongen met funerair erfgoed. Ook in Doel. Na het akkoord van 2022 tussen de actiegroepen, Vlaamse overheid en Havenbedrijf garandeerde het college van burgemeester en schepenen dat het kerkhof van Doel integraal wordt bewaard.

Voorbije decennia werd er van uitgegaan dat het kerkhof (samen met het dorp) sowieso zou verdwijnen. Dat zorgde voor verval en vandalisme. Het maakte ook dat concessies niet meer verlengd werden. eenvoudigweg omdat er niet meer naar gevraagd werd. In oktober 2022 werden in opdracht van burgemeester Van de Vijver bordjes geplaatst bij de honderden vervallen concessies. Dat zorgde opnieuw voor commotie omdat er op de aankondigingsborden ook over ruiming gesproken werd. In oktober 2023 liep de periode voor de verlenging van concessie af. Op vraag van Jan Creve antwoordde burgemeester Van de Vijver dat er 500 borden waren geplaatst met de melding dat de concessie verlopen was. Daarop kwamen tot nu toe 134 reacties. In 32 dossiers zag men vervolgens af van verlenging van de concessie. Voor 43 werd reeds verlenging verleend. In 23 gevallen is de verlenging nog in behandeling, o.m. omdat er eerst nog schade moet hersteld worden. In 32 gevallen is er nog geen schade opgegeven aan door de diensten of kwam daarop nog geen reactie.

Al de graven waarvoor de concessie niet verlengd werd worden nu eigendom van de gemeente Beveren. Die kunnen vervolgens vrijgegeven worden voor hergebruik of peterschap. Deze maand wordt daarover een eerste keer samengezeten met de diensten. Dat is niets te vroeg. Het actiecomité Doel 2020 vraagt al lang om concrete actie. Daarvoor is een concreet plan van aanpak nodig dat wordt afgetoetst, zowel met het bewoners- en actiecomité Doel 2020 als met de verschillende erfgoedverenigingen.



Persmededeling Doel 2020, 19 oktober 2023

Intentieverklaring opmaak Onroerenderfgoedrichtplan Doel en polders Linkerscheldeoever

Waarom een onroerenderfgoedrichtplan?

In het 'Verbond voor de toekomst en leefbaarheid van het ommeland van de haven van Antwerpen, de polders en Linkerscheldeoever' werden afspraken opgenomen om het landschap en erfgoed in Doel en de omliggende polders te waarderen. Daarbij is afgesproken om een erfgoedbeleid uit te werken in de vorm van een onroerenderfgoedrichtplan, waarin de landschaps- en erfgoedwaarden van de polders op Linkerscheldeoever opgenomen worden (VLSO 6.1). Het onroerenderfgoedrichtplan zal ook een actieprogramma bevatten. Het zal dienen als toetsingskader voor de initiatieven waarbij een impact op landschappelijke en/of erfgoedelementen van de regio verwacht kan worden.

Een onroerenderfgoedrichtplan focust op de opmaak van een geïntegreerde langetermijnvisie voor een welbepaald thema en/of gebied. Bij de opmaak van een onroerenderfgoedrichtplan staan samenwerking en participatie met verschillende actoren en de lokale bevolking centraal. Dit garandeert een geïntegreerde benadering van het onroerend erfgoed met aansluiting bij diverse andere sectoren die impact hebben op het erfgoed. Het plan wordt uiteindelijk goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Om de uitvoering van de visie maximaal te concretiseren, kan er ook een actieprogramma worden opgemaakt met concrete acties van de partners om de gezamenlijke doelstellingen op het terrein te realiseren. De goedkeuring van het actieprogramma legt de afspraken tussen de partners vast. Aan het onroerenderfgoedrichtplan zijn geen directe rechtsgevolgen gekoppeld voor de partners, maar goedkeuring van het actieprogramma resulteert wel in een formeel engagement van de partners om deze acties uit te voeren binnen vastgestelde termijnen.

Wat willen we doen?

We willen een toekomstvisie opmaken voor het erfgoed van Doel en omliggende historische polders met woonkernen en verspreide bewoning in een evenwichtige verhouding tot en geïntegreerd met landbouw, natuur, wonen, toerisme, haven en Sigmaplan. De krijtlijnen voor de geïntegreerde langetermijnvisie worden gevormd door de afspraken die gemaakt zijn in het kader van het Verbond rond landbouw, natuur, erfgoed, landschap, mobiliteit en het behoud van het dorp Doel en omliggende gehuchten en bewoning. Het onroerenderfgoedrichtplan beoogt daarbij een doorvertaling van deze principes naar duidelijke richtlijnen en acties. Zo kan het dienen als toetsingskader voor de initiatieven waarbij een impact op landschappelijke- en/of erfgoedelementen van de regio verwacht kan worden. (1) Voor het ruime gebied van het Verbond wordt een visie rond erfgoed uitgewerkt, terwijl het actieprogramma zich beperkt tot het kerngebied van de polders ten noorden van de haven met name Doelpolder, Prosperpolder, Nieuw- en Oud-Arenbergpolder (zie kaart in bijlage).

De inhoudelijke basis voor het onroerenderfgoedrichtplan wordt gevormd door de reeds uitgevoerde studies (Ruraal erfgoed Linkeroever, studie stratenpatroon Doel, vervolgstudies erfgoed haven, inventaris onroerend erfgoed, landschapsatlas,...), die maximaal zullen worden gebruikt. Deze gegevens worden aangevuld met een waardering van de bestaande toestand en waar nodig bijkomend onderzoek.

De toekomstvisie komt tot stand door participatie en overleg met de partners uit het verbond en andere betrokkenen of geïnteresseerden, hetgeen een meer gedeelde verantwoordelijkheid over de zorg voor het erfgoed op Linkerscheldeoever wil teweegbrengen, zowel in beheer als financieel.

Alle voorstellen tot formele beslissing worden eerst aan de klankbordgroep voorgelegd, alvorens deze op de stuurgroep kunnen worden geagendeerd.

Dit overleg met de verschillende betrokken actoren moet tegen eind 2024 leiden tot een gedragen visie en actieprogramma over de toekomst van waardevolle landschappelijke gehelen, landschapselementen, gebouwen en sites met erfgoedwaarde op de Linkerscheldeoever en de ondersteunende, stimulerende of remediërende maatregelen die hier uit voortvloeien. In het OERP wordt de impact van deze visie op de eigendommen in functie van gebruik of herbestemming inzichtelijk gemaakt. Aan het actieprogramma wordt een financieringsplan gekoppeld met de budgettaire impact en verdeling.

Verder bouwen op het Verbond

Het onroerenderfgoedrichtplan beoogt een verdere uitwerking van de afspraken rond erfgoed in het Verbond Linkerscheldeoever. In het Verbond is consensus over havenuitbreiding, waarbij het dorp Doel blijft bestaan. Naast maatregelen voor de leefbaarheid van de landbouw, natuurcompensatie – en instandhouding en buffering van de haven, zijn maatregelen afgesproken om het landschap en erfgoed in Doel en omliggende polders te waarderen. Tevens blijven ook specifieke woonkernen in de polders bestaan en wordt de leefbaarheid verbeterd. In het Verbond zijn in de verschillende hoofdstukken specifieke afspraken opgenomen met betrekking tot landschap en erfgoed , die mee het uitgangspunt vormen voor de visie en actieprogramma van het onroerenderfgoedrichtplan, met name artikels 1.1.3, 1.2.5, 1.2.6, 1.3.3, 3.1-3.6, 4.3, 4.5,4.7, 4.9, 6.1-6.5. Het Verbond zal daarbij in zijn geheel worden gerespecteerd, waarbij ook de andere afspraken rond landbouw, natuur, grondenbeleid, het dorp Doel, woonkernen en -korrels en mobiliteit en de bijhorende bijlagen (2) volwaardig deel uitmaken van het afwegingskader. Er is bij de uitwerking van de visie rond erfgoed en landschap specifiek aandacht voor de netto-ruimtebalans die is afgesproken tussen landbouw en natuur (§ 1.1.2). Met betrekking tot Doelpolder Midden worden de principes in § 1.2.5 gevolgd:

1.2.5. Partijen erkennen dat er voor Doelpolder Midden nog geen eensgezindheid is, maar willen via overleg tot een akkoord komen, gebaseerd op volgende principes:

  • 1.2.5.1. de gehuchten Ouden Doel en Rapenburg blijven behouden, inclusief volwaardige toegangsmogelijkheid, ten minste via de Westlangeweg. De toekomst van de Oostlangeweg wordt verder onderzocht bij het ontwerp van Doelpolder Midden, maar het minimum is dat deze as zichtbaar blijft in het landschap;
  • 1.2.5.2. de Scheldedijk blijft behouden;
  • 1.2.5.3. de Doelpolder zal onder estuariene invloed komen (gecontroleerde gereduceerde getijwerking) via een in- en uitlaatconstructie in de Scheldedijk, als uit het MER-proces, inclusief een toetsing van de waterkwaliteit van de Schelde volgens recente inzichten (met name PFAS), blijkt dat dit vanuit milieu-oogpunt aanvaardbaar is;
  • 1.2.5.4. de inrichting van het gebied dient te voldoen aan de natuurdoelstellingen, maar probeert zo veel mogelijk verregaande ingrepen in het landschap te vermijden;
  • 1.2.5.5. het verdere ontwerp verloopt via een participatief proces, gekoppeld aan de opstart van een GRUP-procedure;
  • 1.2.5.6. de landbouwgronden in de Doelpolder worden behandeld conform art. 1.1.1.

Indien het onroerenderfgoedrichtplan maatregelen voorstelt die invloed hebben op andere aspecten van het Verbond, zal dat inzichtelijk gemaakt worden.

Bestaande besluitvorming en lopende planvorming

Het onroerenderfgoedrichtplan houdt rekening met de beslissingen genomen door de Vlaamse regering die betrekking hebben op Linkerscheldeoever, zoals onder meer de havenuitbreiding, de instandhoudingsdoelstellingen voor natuur (de prioritaire inspanningen van het S-IHD-besluit), herbevestigde agrarische gebieden,.... Ook wordt rekening gehouden met reeds goedgekeurde gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen of natuurbeheersplannen met impact op het erfgoed. Aan de partners wordt dan ook gevraagd om deze documenten beschikbaar te stellen voor de ontwerpers van het onroerenderfgoedrichtplan.

In het kader van de uitvoering van het Verbond zijn reeds verschillende planningsprocessen opgestart in functie van de havenuitbreiding en -inbreiding, de daaruit voorvloeiende natuurcompensaties, herontwikkeling Doel, restauratie en herbestemming beschermde monumenten,... . Om tegenstrijdige visies te voorkomen, wordt tussentijds afgestemd met deze lopende planvorming om de aanwezige erfgoedwaarden en landschappelijke waarden mee in de afweging van de maatregelen op te nemen (cf. §6.2 in het Verbond). Voor de natuurcompensatie van de restgronden haven aan Salegem en Beverse dijk is dit proces afgerond. Voor ECA is het overleg lopende. Tevens wordt afstemming gezocht met toekomstig geplande ontwikkelingen in het onderzoeksgebied, zoals de inrichtingsvisie voor Grote Geule en ommeland of Doelpolder Midden. De timing van deze planningsprocessen is niet afhankelijk van de goedkeuring van het OERP. Het is wel de betrachting deze processen zoveel mogelijk te laten samensporen. Aan de partners wordt gevraagd om de ontwerpers en partners van het onroerenderfgoedrichtplan te betrekken bij deze planvorming.

Visie en engagement

Samen werken we aan een toekomst voor het erfgoed op Linkerscheldeoever als waardevol geïntegreerd onderdeel van de ontwikkeling van haven, natuur, bewoning, landbouw, toerisme en sigmaplan in navolging van het Verbond. Daarbij koesteren we de eigen identiteit van de Wase Scheldepolders met hun kenmerkende elementen als een belangrijke schakel tussen verleden, heden en toekomst van Linkerscheldeoever.

Juridische en financiële impact

De intentieverklaring beoogt in eerste plaats het vastleggen van een duidelijk kader voor de opmaak van het onroerenderfgoedrichtplan en het bevestigen van het engagement van de deelnemende partners. Aan de ondertekening van dit document kunnen geen verbintenissen, verplichtingen of engagementen worden ontleend die buiten de opmaak van het onroerenderfgoedrichtplan en bijhorend actieprogramma vallen. Er zijn geen financiële implicaties verbonden aan de ondertekening van deze intentieverklaring. De budgettaire impact en verdeling van de financiële inspanningen tussen de partners maakt onderdeel uit van het actieprogramma, dat afzonderlijk en vrijblijvend ter ondertekening zal worden voorgelegd aan de deelnemende partners. Partners

  • het Vlaamse Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, voor wie optreden:
  • Jan Jambon, Minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Buitenlandse Zaken, Cultuur, Digitalisering en Facilitair Management;
  • Matthias Diependaele, Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed;
  • Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken;
  • Zuhal Demir, Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme;
  • Jo Brouns, Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale economie en Landbouw
  • de Gemeente Beveren p.a. Gravenplein 8, 9120 Beveren, vertegenwoordigd door Marc Van de Vijver, burgemeester en Jo Van Duyse, algemeen directeur;
  • De Vlaamse Waterweg NV, nv van publiek recht zoals bepaald in het decreet betreffende het publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigde agentschap De Vlaamse Waterweg nv, van 23 december 2016, KBO 0216.173.309, met maatschappelijke zetel te 3500 Hasselt, Havenstraat 44, vertegenwoordigd door Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder;
  • de Maatschappij voor het haven-, grond- en industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied, opdrachthoudende vereniging in de zin van het decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking, KBO 0223.944.690, met maatschappelijke zetel te 9120 Kallo, Sint-Paulusplein 27, vertegenwoordigd door Boudewijn Vlegels, voorzitter en Kris Herremans, bestuurder;
  • Haven van Antwerpen-Brugge, nv van publiek recht, KBO 0248.399.380, met maatschappelijke zetel te 2030 Antwerpen, Zaha Hadidplein 1, vertegenwoordigd door Guy Janssens, Chief Corporate Affairs Officer;
  • de Polder van het Land van Waas, ondernemingsnummer 0255.980.129, p.a. Verheyenplein 11A, 9130 Verrebroek, vertegenwoordigd door Jan Balliauw, dijkgraaf;
  • Doel 2020, p.a. Oud Arenberg 111, 9130 Kieldrecht, vertegenwoordigd door Jan Creve en Denis Malcorps;
  • de vzw Erfgoedgemeenschap Doel & Polder, ondernemingsnummer 0631.998.550 p.a. Zoetenberm 21A, 9130 Kieldrecht, vertegenwoordigd door Johan De Vriendt, voorzitter Raad van Bestuur;
  • vzw Herita, BTW nummer: 0454.452.225, p/a Oude Beurs, 27 , 2000, Antwerpen, vertegenwoordigd door Matthias Francken, directeur.
  • Doelland, p.a. Campus Sint-Lucas Gent, Hoogstraat 51, 9000 Gent, vertegenwoordigd door Daan De Volder
  • Erfpunt, p.a. Regentiestraat 63, 9100 Sint-Niklaas, vertegenwoordigd door Johan Smet, voorzitter en Filip Baeyens, ondervoorzitter.

(1) Toekomstverbond art. 6.1 § 2
(2) bijlage 1: kaart Linkerscheldeoever volgens het Verbond, bijlage 2: Landbouwgronden in overheidsbezit voor 1/7/2021; Bijlage 3: Landbouwgronden in overheidsbezit vanaf 1/7/2021- 30/3/2022; bijlage 4: VR 2022 3003 DOC.0398/5 plan van aanpak voor de leegstaande gebouwen in het poldergebied (cf. §4.9).



20 mei 2023

Maurice Vergauwen overleden

Ere-veldwachter van Doel en actief lid van Doel 2020

Na een korte ziekte overleed op 20 mei jl. onverwacht onze goede vriend en oud-veldwachter van Doel, Maurice Vergauwen op 93-jarige leeftijd.

Maurice was niet alleen al decennia actief lid van Doel 2020. Hij deed ook nog altijd zelf de volledige administratie van de Doelse watersportvereniging De Noord, waarvan hij voorzitter en secretaris was. De weken voor zijn overlijden was hij nog bezig met de organisatie van de komende Scheldewijding en in het najaar gaf hij voor het regioblad 't Koerierke nog een voordracht. Hij was tevens erevoorzitter van de Erfgoedgemeenschap Doel & Polder. Een activist, altijd in de weer voor het goede doel.

We zullen je warme vriendschap, je kleurrijke verhalen en je harde inzet ten zeerste missen Maurice. We zullen je nooit vergeten, beste vriend.

Video van Paul Veltman uit 2021: Doel de ondergang van het dorp aan de Schelde. In gesprek met Maurice Vergauwen oud veldwachter van Doel, een interview uit 2007 met beelden uit het verleden en heden wat nu in 2021 als een spookdorp is achter gebleven.



Erfgoedgemeenschap Doel & Polder

Nieuwe website KoesterDoel.be

Erfgoed in de kijker

In navolging van de infoborden die eerder in het Scheldedorp geplaatst werden heeft de Erfgoedgemeenschap Doel & Polder nu ook een rijk gevulde webstek gelanceerd die het erfgoed van Doel en de polder volop in de kijker zet. Daarmee wordt volop duidelijk wat de troeven zijn van Doel en zijn omgeving. Prachtig werk van Johan en Liese. Héél warm aanbevolen!

https://koesterdoel.be/.




Persmededeling Doel 2020, 17 mei 2019

Doel blijft en dat is definitief

Huidige situatie met actief Deurganckdok bewijst dat ook toekomstige situatie leefbaar kan zijn

Naar verwachting keurde de VR vandaag een verdere uitbreiding goed voor de Haven van Antwerpen. Met het plan 9-bis komt er geen Saeftinghedok maar wordt het Deurganckdok uitgebreid met een soort van appendixdok. Doel, de gehuchten en het ruime poldergebied worden gevrijwaard. In plaats van de voorziene 1000 ha wordt nu 100 ha ingenomen.

Doel 2020 ziet met het plan geen reden tot euforie, daarvoor is het te veel een compromis. Anderzijds kan de historische betekenis van dit moment moeilijk ontkend worden. 20 jaar verzet hebben er toe geleid dat er weer over de toekomst wordt gesproken van Doel en de polder. Daarmee komt er ook finaal een einde aan het wanbeleid, de aanhoudende druk op bewoners, de afbraken, de bewuste verwaarlozing en verloedering.

Over de toekomst van Doel wordt momenteel nog nagedacht en gesproken binnen een "Werkgroep Doel" waar zowel het Havenbedrijf, diverse overheden en actiecomités deel van uitmaken. Voor Doel 2020 is het duidelijk dat er in Doel weer zal gewoond worden. Wat dat concreet moet betekenen of wat daar de omvang van moet zijn? Dat kan voor het actiecomité best langzaam aan groeien, 'bottom-up' en niet met grootschalige plannen opgelegd van bovenuit. Bij toekomstscenario's moet bovendien het historische en kleinschalige karakter van Doel optimaal gerespecteerd. Doel 2020 is van mening dat de kennis die gedurende drie jaar werd opgebouwd door de faculteit architectuur van de KULeuven en het project Doelland een belangrijke meerwaarde kunnen zijn voor de toekomst van het dorp en de streek.

Van het plan 9-bis liggen de contouren nu vast. Nooit eerder was een consensus rond de havenuitbreiding zo dichtbij. Anderzijds moet het duidelijk zijn dat wij na de gebeurtenissen en anomalieën van voorbije 20 jaar geen genoegen kunnen nemen met halfslachtige maatregelen. In Doel moet kunnen gewoond worden. Huizen en panden moeten opnieuw ter beschikking komen van geïnteresseerden. In de polders moeten de lokale landbouwers hun activiteiten kunnen verderzetten. En voor de ruime omgeving moeten sluitende garanties komen inzake leefbaarheid. Ook op vlak van mobiliteit.

Doel 2020 wil tevens een andere aanpak inzake natuur. Die moet niet alleen de toets met de Europese regelgeving doorstaan maar moet ook rekening houden met blijvend landbouwgebruik en het bestaande historische landschap.

Aan de doemdenkers die stellen dat wonen in Doel niet zou kunnen omwille van de te verwachten overlast wil Doel 2020 nog het volgende kwijt: Het Deurganckdok ligt even ver van het dorp als het nieuwe appendixdok komt te liggen. Het Deurganckdok functioneert al bijna 15 jaar zonder noemenswaardige overlast voor het dorp. Als de VR en het Havenbedrijf hun engagementen nakomen staat niets een goed nabuurschap in de weg. En is er geen enkele reden om zich zorgen te maken over een bewoond dorp in wat op de kaart staat als woongebied.